Melahat Yılmaz Özberk
Alcatraz, 1934 baharında başlangıçta federal bir hapishane olarak açıldı. Gangsterlerin muhitinde, hapsetmekten çok kamu değerleri için hizmet veriyordu. Alcatraz, dünyanın en korkulan ve en pahalı hapishanesiydi. Bu bildiğim kadarıyla, Henri Young’ın hikâyesi, 244 numaralı mahkûmun…
Henri hırsızlık yapmıştı. Onun tek suçu genç yaşında kardeşini doyurabilmek için beş dolar çalmasıydı. Devlet ise kamu değerlerine hizmet etmek ve adaleti korumak için bir hapishane açmıştı. Ama yapılan masraflar fazla gelince ağır suçlular için açılan bu cehenneme Henri Young’ın da yolu düştü. Kaçmaya çalıştı ve yakalandı. Tam üç yıl boyunca ıslah edildi ve ıslahının sonucunda bir adam öldürdü. Parlak, gösterişli bir kaşıkla…
Islah etmenin tanımı; mahkûmların durumlarını fiziksel, akılsal ve ahlaki olarak tedavi etmek ve iyileştirmek…
1995 yapımı, 122 dakikalık bu dramın yönetmen koltuğunda başarıyla oturan isim Marc Rocco, konusu gerçek bir yaşam hikâyesinden alınmış ve Dan Gordon tarafından senaryolaştırılmış olan film, izlenmesi gereken yapımlar arasında. Yönetmenin dördüncü ve en iyi uzun metraj çalışması… Alcatraz’ı, yönetmenin gözleriyle şöyle bir gezerek başlıyoruz seyre fakat sanatçı mekânı başrollerde tutmak yerine kamerasının kadrajını bir adamın dramına çevirmeyi tercih ediyor. Taş duvarları değil, içinde yaşananları ve dışarı taşanları anlatıyor, biyografisini gözler önüne serdiği Henri Young’ın üzerinden…
Gösterime girdiği tarihte her ne kadar hak ettiği yeri bulamasa da bundan yıllar sonra bile izlediğinizde sizi etkileyebilecek bir ruhu var filmin. Oyuncu kadrosunda Henri Young karakteriyle oyunculuk dersi veren Kevin Bacon’u, genç idealist avukat James Stamphill karakteriyle Chistian Slater’i ve kuralcı, acımasız müdür yardımcısı Milton Gleen karakteriyle Gary Oldman’ı seyrediyoruz. Yapımın müzikleri ise; Christopher Young’ın ellerinden çıkma…
Alcatraz birçok filme konu oldu var olduğu andan itibaren. İçinde yaşanan acılar ve çığlıklar birçok kitaba sayfa oldu. Alcatraz’ı anlatan benim aklımda kalan en önemli film 1979 yapımı, Clint Eastwood’un oynadığı, yönetmenliğini Don Siegel’in üstlendiği “Escape From Alcatraz”dır. Bu hapishane ile ilgili önemli yapımları sıralamak gerekirse herkes tarafından bilinen 1962 yapımı “Birdman of Alcatraz”, 1938 yapımı “King of Alcatraz”, 1942 yapımı “Seven Miles From Alcatraz” sayılabilir.
“Etki, tepki” filmde müdür yardımcısı Gleen’in Young’a en sık söylediği söz. Gleen’e göre mahkûm kaçmaya çalıştığı ve adi bir suçlu olduğu için yaşadığı her şeyi hak ediyor. Kanunun verdiği ceza yetersiz kanun adamına göre, böylece onu ıslah etmek de yine ona düşüyor.
“Etki, tepki…” İzlerken sorgulamanız gereken başlıca söz de bu aslında. Yapım adalet sistemini yine adalet sisteminin içindeki bir elle sorgulamayı seçmiş. Genç bir avukatın eliyle… Lakin avukatımıza göre katil Young değil, onu ıslah etmeye yemin eden hapishane sistemi. Cinayet silahı ise parlak ve gösterişli bir kaşık değil, beş dolar çaldığı için oraya gönderilen ve kaçma girişimi için ıslah edilen Young.
Adalet, güç ve suç birbirinin içinde birbiriyle beslenen kaynaklar. Bazen o kadar iç içe geçiyorlar ki ayrılmaları zorlaşıyor. Hem de adaleti ve gücü elinde tutanın suç işlemesine sebep olacak kadar…
Murder In the First, izlerken adalet sistemine olan öfkenizi dışa vurmanızı sağlayan, bir insanın kaderinin nasıl da küçük anlarla değişebileceğini öğreten ve yine de iyilik var olmaya devam edecektir diyebileceğiniz güçlü bir film. Adaletin insan elinden çıkma olduğuna ve içinde adalet bulunmayanın taş duvarlar değil de insanlar olduğuna dair acı bir hayat hikâyesi, görülmesi gereken. İyilik ve adaletle kalın…