Seventh Moon (2008)

2008 yılı mahsulü Seventh Moon, Eduardo Sánchez tarafından yazılıp yönetilmiş olan ABD yapımı bir film. 1968 Küba doğumlu yönetmenin şimdilik son filmi.

Sánchez bilindiği üzere yakın arkadaşı Daniel Myrick ile beraber sinema dünyasına bomba gibi bir giriş yapmışlardı. Sadece korku sineması göz önüne alındığında değil bütün sinema tarihine bakıldığında şimdiye kadar yapılmış en yüksek maliyet-kar yüzdesini yakalayan filmleri The Blair Witch Project (1999) ile asla unutulmayacakları aşikar. (Bana kalırsa koca bir balon olan filmleri nedense birçokları tarafından baştacı ediliyor. Evet, karşımızda harika bir tanıtım kampanyası ile piyasaya sürülmüş bir ürün var. Evet, özellikle internetin gücünü kullanarak ürünü bütün dünyaya nerdeyse sıfır maliyet ile tanıtmayı başardılar. Evet, reklam kampanyaları o denli başarılıydı ki birçok insan bir sinema filmi değil de, bir belgesel, hatta doğaüstü bir olayın kanıtına şahit olduğunu düşünerek filmi izledi. Evet, film vizyona girmeden ve dahi girdikten sonra milyonlarca kişi filmi izlemek için kuyruğa girdi. The Blair Witch Project bütün bu kampanya sonrasında sadece ve sadece merak duygusunu kaşıyarak o inanılmaz gişe başarısını elde etti. Peki film nasıldı? Bence iyi bir fikirden ortaya çıkmış vasat altı bir filmdi ki o iyi fikrin babası ise bizim ikili değil, Cannibal Holocaust (1980) ile sınırları sinema perdesi çerçevesi dahilinde zorlamayı tercih eden Ruggero Deodato’dur.)

The Blair Witch Project (adı üstünde) projesinden sonra yollarına kendi başlarına devam eden ikiliden Myrick, The Strand (2007), Believers (2007) ve Solstice (2008) isimli video filmlerinden sonra 2008 yılında nihayet vizyon şansı bulan ilginç bir bilim kurgu/korku filmi diyebileceğim The Objective isimli filmi yönetti. (Film ile ilgili sitemizde Murat Tolga Şen’in kaleme aldığı güzel bir inceleme yer alıyor.)

Sánchez ise ilk olarak benim çok sevdiğim Altered‘ı (2006), sonrasında ise yazımıza konu olan Seventh Moon’u yönetti. Bir hayli etkileyici bir fragmana sahip film bir Çin efsanesinin tanımı ile başlar:

[box type=”shadow” align=”” class=”” width=””]

“On the full moon of the seventh lunar month, the gates of hell open and the spirits of the dead are freed to roam among the living.“

Kabaca çevirecek olursak;

“Ay takvimine göre yedinci ayın ilk dolunayında, cehennemin kapıları açılır ve ölülerin ruhları serbest kalarak yaşayanların arasında gezmeye başlar.”[/box]

Çin asıllı Amerikalı Yul (Tim Chiou) ile safkan(!) Amerikalı Melissa (Amy Smart) evlenip balayı için Çin’e gelirler. Hem Yul’un hala Çin’de olan ailesini ziyaret edecekler, hem de egzotik bir balayı hayallerini gerçekleştireceklerdir. Şans bu ya, tam da Aç Ruh Festivali’ne (Hungry Ghost Festival) denk gelirler. Şehir merkezinde güle oynaya geçirdikleri festival gününden sonra akşama doğru Yul’un köyüne gitmek üzere kiraladıkları araç ile yola çıkarlar. Kiralık aracı kullanan Ping (Dennis Chan) aynı zamanda çiftimizin rehberliğini yapmaktadır. Gecenin karanlığında Çin’in ıssız yollarında ilerlerken Ping, yolu kaybettiğini söyleyerek yanından geçmekte oldukları köye uğrayıp yol sormak üzere aracı terkeder. Aradan uzun bir süre geçmesine rağmen Ping dönmez. Ne olduğunu anlamayan çiftimiz Ping’i aramak üzere arabadan inip köye gider. Köy terkedilmiş gibidir. Meydana geldiklerinde aç ruhlara sunmak üzere çeşitli hayvanlar ve meyve sebzelerden oluşmuş bir sunak görürler. Aniden nerden geldiği belli olmayan (aslında köyün her tarafından gelen) Çince uğultular duymaya başlarlar. Uzun süreden beri ABD’de yaşamakta olan Yul, anadilini tam olarak bilmediğinden ne söylendiğini anlayamaz. Bu ürpertici atmosfere daha fazla dayanamayan çiftimiz arabaya geri döner. Araba kanlar içindedir. Çaresiz bir şekilde Çin’in ortasında yapayalnız kalan çiftimiz, nereye gittiklerini, neden, kimden kaçtıklarını bilmeden köyden uzaklaşırlar.

Yönetmen Sánchez herhangi bir karaktere yoğunlaşmadan, bodoslama konuya girerek (ya da girmeyerek desek daha doğru olur) bir atmosfer filmi çekmek istemiş. Bunu da ilk bir saatlik kısımda layıkıyla başardığını söyleyebilirim. Karakterler neyi neden yaptıklarını anlayamadan oradan oraya sürüklenirken, Sánchez olanları takip etmeye çalışan izleyecileri, neler döndüğü hakkında fikir yürütmeye zorluyor. Bir yandan kurduğu güçlü atmosfer ile tedirgin etmeyi (hatta yer yer korkutmayı) başarırken, bir yandan da kaşıdığı merak duygusu ile izlenirliği arttırıyor. Ama gel gör ki final bölümü tam bir facia. Hatta sabotaj diyebilirim. Son yirmi dakikalık bölümde, o dakikaya kadar başarıyla kurmuş olduğu korkutucu atmosferi kendi elleriyle yıkıyor, olanları açıklamaya çalışırken inandırıcılığını yitiriyor ve final bölümündeki abartılı, buram buram sahte fedekarlık kokan, Amerikanvari diyebileceğim can sıkıcı kovalamaca sahnesi ile son darbeyi vuruyor, böylece kendini sabote etme işlemini nihayete erdiriyor. Laf olsun diye söylemiyorum, son bölümü komple çıkartıp atsak ve herhangi bir sahne eklemeden olduğu gibi bıraksak, şu anda sadece övgü cümleleri ile yere göğe sığdıramayacağım bir filmden bahsediyor olabilirdim.

Filmin eksenindeki iki karakter yaşadıkları yerden çok uzakta, bilmedikleri tanımadıkları bir ülkede, ait olmadıkları bir kültürün ortasında, daha ne olduğunu anlayamadan kendilerini bilinmez ama tehlikeli olduğunu hissettikleri bir “şey”den kaçarken bulurlar. İki kültür arasında sıkışıp kalmış ama aslında iki tarafa da ait olmayan Yul karakteri, filmin içindeki gizemleri çözmeye yardımcı olmaktan çok uzak. Aksine, bulundukları toprakların kültürüne tamamen zıt bir karakteri temsil eden Melissa, içinde bulunduğu koşullara uyum sağlamayı Yul’dan çok daha iyi beceriyor. Ama bu uyum sağlama sürecinden sonra işleri çözme noktasında temsil ettiği değerlerin yöntemleri ile mücadele etmeyi seçiyor. Yöntem işe yaramadığı / yaramayacağı için başarılı olamıyor ama Yul’un çizdiği teslimiyetçi portreden çok daha saygıdeğer bir görüntü ortaya çıkıyor. (Akla nedense kendi topraklarından çok uzaklardaki ülkelere yeri geldiğinde kendi kültürünü empoze ederek yozlaşmalarını sağlayan, yeri geldiğinde kafasına estiği gibi girip silah zoruyla gücünü kabul ettirmeye çalışan bir ülke geliyor. Bir de film acaba bu tip bir görüşün savunuculuğuna soyunmuş olabilir mi sorusu.)

Özellikle ilk bir saatlik kısmı çok beğendim. Nerdeyse tamamı karanlıkta geçen gece çekimleri çok başarılı. Ürkütücü atmosfere müthiş katkı sağlıyor. Film temel gücünü bilinmezlikten alıyor. Final kısmındaki olan biteni açıklamaya çalışan sahneler yerine ucu açık, başladığı gibi bilinmezliklerle örülü bir biçimde bitse çok daha etkileyici olurmuş. (Ucu açık biten finalleri severim oldum bittim.) Buna rağmen bütün Ötekilere tavsiye edebileceğim bir film. Kimbilir, belki benim rahatsız olduğum noktalardan siz rahatsız olmazsınız. Ya da tam tersi, benim sevdiğim her sahneden nefret edebilirsiniz…

Öteki Sinema için yazan Murat Kızılca