Öteki SinemaAz sayıdaki Batı Avrupalı saz müzisyenlerinden olan Petra Nachtmanova’nın, sazın peşinden Berlin’den Horasan’a yol hikâyesini anlatan film, Musikişinas bölümünde yer alıyor. Yönetmenliğini Stephen Talneau’nun yaptığı Saz, dünya prömiyerini İstanbul Film Festivali’nde yaptı.
5 Nisan Cuma günü Beyoğlu Sineması’nda yapılan prömiyerin ardından filmin yönetmeni Stephan Talneau, saz müzisyeni Petra Nachtmanova, yapımcı Cay Wesnigk, ses teknisyeni Florent Chaintiou ve filmde yer alan Murat Ertel, Ayse Sewaqi ve ekip üyeleri seyircilerin sorularını cevapladı.
Bütün bunlar nasıl başladı?
Stephan Talneau: Sazla. İstiklal Caddesi’nde yaşlı bir adamı elektronik saz çalarken gördüğümde tanıştım. İnsanlar çok sessiz bir şekilde dinliyorlardı. Sonrasında Petra ile tanıştım, onun insanlara nasıl ulaştığını gördüm, insanlar üzerinde nasıl etkiler bıraktığını gördüm. Petra da İstiklal Caddesi’ndeki yaşlı adam da aynı hisleri bırakıyordu. Aramızda bir bağ oluştu. Petra saz üstüne bir film yapılmadığını söyledi ve bu şekilde başladık. Sazı izleyen bir film, Petra’nın sazı izleyişini izleyen bir film yapmak istedik.
Neden sazı seçtiniz?
Petra Nachtmanova: Daha önce obua çalıyordum, insan bir garip görünüyor çalarken. Berlin’de sokaklarda bağlamayı gördüm ve tadına bakayım dedim, kurtulamadım. Fazla pratik yapmadım ama saz hep geri geliyor ve beni çalacaksın diyor. Piyanonun gitarın arasından bağlama kazandı. Tarihçiyim ve halk müzikleriyle ilgileniyorum, yeni şeylerle çok ilgilenmiyorum.
Horasan Alevi kültüründe önemlidir. Hiç Cem’e gittiniz mi? Merak edip sazın nasıl semavi bir din şeklinde insanları şekillendirdiğini gördünüz mü?
Petra Nachtmanova: Ben Cem’e sadece Berlin’de katıldım. Dışarıda pek mümkün değil, yabancılar alınmıyor. Hele ki bir kadın olarak oraya girmek daha da zor. Çekim yapmak ise imkânsız. İçeride çekim yaparak insanları zora sokmak istemedik. Bazı şeyler böyle de kalabilir. Merak edip ilgilendim lakin dinden ziyade toplumsal noktalarla ilgileniyorum.
Şehirden şehre, dağdan ovaya kültürler ve zaman arasında bir köprü kuran Saz bir yol belgeseli, adı gibi “saz”ın yollarından şarkılar topluyor. Az sayıdaki Batı Avrupalı saz müzisyeninden biri olan Petra Nachtmanova, bu enstrümanın yüzyıllardır nasıl hâlâ birçok kültürün kalbinde yer aldığını öğrenebilmek için Berlin’den yola çıkıyor ve yedi ülke, 10.000 kilometre aşarak sazın doğum yeri Horasan’a gidiyor. Yönetmen Stephan Talneau’nun ilk filminde Nachtmanova, 2.000 yıldır kuşakları bir araya getiren bu çalgının kökenlerini ve gizemini Erdal Erzincan, Erkan Ogur, Murat Ertel, Ayşe Şewaqî, Mübariz Əliyev, Telli Turnalar, Özgür Fırat, Umut Erdoğan, Saz Ensemble “Sevda”, Tatavla Keyfi gibi müzisyenlerle birlikte keşfediyor.
- 7 Nisan Pazar 16:00 Cinemaximum Zorlu Center
- 9 Nisan Salı 13:30 Cinemaximum City’s 3