Öteki SinemaMayıs ayında başlayan ve Eylül sonuna kadar sürecek olan Büyükada Adalar Kent Konseyi Yazlık Sinema Günleri’nde dün akşam (14.08.2018) oyuncu/yönetmen Rıza Sönmez‘in ilk uzun metraj dokü-drama filmi gösterildi. Rıza Sönmez ve filmin müziklerinin bestecisi Hasan Yükselir de gösterime konuk olarak katıldılar. Rıza Sönmez’in 2016 yılında çektiği ve 2017’de hem yurt içinde hem yurt dışında pek çok festival gezmiş olan Orhan Pamuk’a Söylemeyin Kars’ta Çektiğim Filmde Kar Romanı da Var adlı yarı belgesel yarı kurmaca filmi izlemeye, sürpriz şekilde, 2011’den beri yazlarını Büyükada’da geçiren Orhan Pamuk da geldi.
Yaklaşık bir buçuk saat süren film, malum, Kars’ta geçiyor. Rıza Sönmez, Uğur Yücel imzalı Soğuk adlı filmde oyuncu iken Kars’a vuruluyor ve bölgeyle ilgili bir belgesel çekme fikri doğuyor fakat bildiğimiz, didaktik belgesel stilinden de hoşlanmıyor, bu yüzden yarı dramatik, yarı belgesel bir türde yazıyor senaryosunu. Oradayken görme engelli şarkıcı Yüksel Ermutlu ile tanışıyor ve onunla sohbet ederken bir hikaye doğuyor kafalarında. Yüksel, hatırlı misafirler ağırlayacaktır fakat Kars’ta çalıştığı tüm müzisyenler Erzurum’da bir festivale gitmek zorundadır. Yüksel sabahtan akşama kadar Kars’ta çalınmadık kapı bırakmaz. Kars’a Kar romanı ile gitmiş olan yönetmen Sönmez, bir yandan kitabın da izini sürdüğünden filmin de izini kitabın üzerinden sürdürüyor. Hikaye bu ya, şehirde herkesin tanıdığı berber Kazım, Kar kitabının karakter ve nesnelerinin fotoğraflarını çekip kartpostal yapma işine girişiyor. Film burada Masumiyet Müzesi romanına ve sonrasında gerçekten bir müze haline gelen mekanın detaylarına da bir gönderme yapmış oluyor.
Siyasi bir roman olan Kar‘ın epeyce tartışmaya sebep olduğunu hepimiz biliyoruz. Kitap önyargıları kırmak amacıyla çok sesli ve cüretkar fikirlere sahip olduğundan bir kesim tarafından Kars’ı kötü gösteren, kötü reklam yapan bir roman olarak değerlendirilmişti. Bir o kadar da kitabı okuduktan sonra elinde romanla Kars’a gelen çok sayıda insan olmuş, bu okuyucular, kitapta anlatılan sokakları, mekanları gerçekten görmek için can atmışlardı. Film bu anlamda kitabın bir güzellemesi; kitapta nasıl her türden fikir çarpıştırılıyorsa filmde de kitaba dair tüm düşünceler saygı çerçevesinde tartıştırılıyor.
Film sonrası sinema yazarı Melis Zararsız moderatörlüğünde Rıza Sönmez ile yapılan söyleşiye eşlik eden Orhan Pamuk, filmden haberdar olduğunu ama ilk kez izlediğini ve çok beğendiğini söyledi. Masumiyet Müzesi’nde gerçekten romana ve müzedeki eşyalara ait fotoğraflardan oluşan kartpostallar bulunduğunu, bu yüzden filmdeki o detayı ayrıca sevdiğini dile getirdi. Kars’ta her türden farklı görüşün birlikte yaşayabildiğini, farklı görüşteki pek çok insanın bir işin ucundan birlikte tutup çalıştıklarını gördüğünü bizlerle paylaştı.
Grant Gee‘nin çektiği Hatıraların Masumiyeti filminden sonra, bu Orhan Pamuk’un kitaplarına ait ikinci dokü-drama. Nobel ödüllü Pamuk, kitaplarının dilinin oldukça sinematografik malzeme verdiğini, bu sebeple aslında birebir filmlerinin de çekilebileceğini, bunu tercih edip etmeyeceği sorulduğunda da kesinlikle bunun gerçekleşmesini istediğini söyledi.
Büyükada Adalar Kent Konseyi Yazlık Sinema Günleri yaz boyunca devam ediyor. Her Salı akşamı saat 21:00’de birbirinden değerli filmlerin gösterimi söyleşilerle beraber sürecek.