Harley Quinn 2025 yılı itibariyle 30 yıllık varlığında, 200’e yakın çizgi film bölümü, 1200’den fazla çizgi roman, 30 kadar film ve bir o kadar video oyunu ve kitaplarda karşımıza çıktı. Bazı dönemlerde sadece bir ay içinde tam 20 farklı çizgi romanda yer aldığı olmuştur. İlk gözüktüğü Eylül 1992’den beri ortalama her 7 günde bir, 2009’dan sonra ise ortalama her 3 günde bir yeni bir Harley Quinn hikayesi okunabilmekte ya da izlenebilmektedir. Harley adı 19. yüzyıldan beri bir erkek adıyken 1992’den itibaren nerdeyse yalnızca kızlara verilen bir isme dönüşmüş ve adın popülerliği giderek artarak 2019’da zirveyi görmüştür.
Justice League (2018) çizgi romanında Batman, Superman, Flash gibi Adalet Birliği üyelerinin adlarının altında birer tanımlama cümlesi yer alırken Harley Quinn için yalnızca “Onun kim olduğunu biliyorsunuz” yazıyordu. Harley’i bilen ve sevenler çok, peki ama o gerçekten nasıl biliniyor?
Neşeli, oyunbaz, zevk sahibi, alaycı, tutkulu, kurnaz, dalavereci ve bazen de şapşal, küstah, çapkın… ninjasever, vampirsever, sinemasever… uzar gider bu liste ama Harley Quinn’in asıl olarak harlequin kökenlerinden izler taşıyan nitelikleri onun bulunduğu hikayelerdeki demirbaş özelliklerdir. Bir Harley Quinn hikayesi izlerken, birkaç maddede özetlenebilecek bu özellikleri ya da en azından birkaçını aramak gerekir. Çünkü en iyi Harley Quinn eserlerinin ortak paydası, Harley’in arkasında hoplayıp zıplayan, yaşamın zorluk ve felaketlerine karşı alaycılığını koruyan harlequin’in özgürlüğüne düşkün gölgesidir.
ZEKİ, ÇEVİK VE AHLAKSIZ
Arkham’da azılı suçluların bulunduğu “hayvanat bahçesi” lakaplı güney bölümünde doktor olarak görevlendirilebilmek için en az 10 ay çalışmış olmak gerekirken Harley bunu yalnızca 3 ayda hak edecek kadar zeki ve adanmış biridir. Genelde dehasını şapşallık görüntüsü altında saklar. Zekidir ama duygusal olarak tam bir karmaşa içinde yaşar.
Ivy ona insanların görünüşleri ve davranışları ardındaki gerçeği görebildiği için hayrandır. Harley’in Bruce Wayne ile tanışmasının ardından ilk yorumu, Wayne’de bir tek Joker ve Batman’de gördüğü bir gerginlik olduğudur. Wayne’in sosyete yakışıklısı görünümü altında çok sert biri olduğunu düşünür ve onun Batman olduğunu tahmin etmeye en yakın kişidir. Bir Legends of the Dark Knight (2013) macerasında Batman, Harley’in terapi teklifini kabul eder. Harley onun söylemlerinden anne ve babasının bir suç kurbanı olduklarını anlar ve çocukluğunun ve suç savaşçısına dönüşümünün ayrıntılarını öğrenmeye çalışır. Harley bu çözümleme yeteneğini çoğu zaman düşmanlarını çıkarları doğrultusunda yönlendirmek için de kullanır.
Dedektiflik konusunda da kendini verebildiği ve dikkati dağılmadığı sürece çok iyidir. Örneğin yanındakilerin aslında onların kılığına girmiş şekil değiştirenler olduğunu hemen anlayabilir. Aklı, bedeni kadar kıvraktır. Commedia dell’arte’de harlequin’in birincil özelliği de bu kıvraklığıydı. Sahnede seyircileri eğlendiren ve hayran bırakan akrobasi hareketleri sergilerdi. Çember hareketi ve taklalarla ilerleyip sahnenin her yerini kullanır, diğerlerinden farklı davranışlar sergileyerek hem oyun karakterlerini hem seyircileri şaşırtırdı.
İlk başlarda harlequin olay örgüsünün gelişiminde çok az rol alıyor daha çok komediyle ritmi korumak gibi bir görev üstleniyordu. Bu nedenle her zaman hareket halinde, diğer karakterlerden çok daha çevik ve daha akrobatikti. Harley Quinn’e bu özellik olimpik düzeyde bir jimnastik sporcusu olmasıyla yansıtılmıştır. Durağan bir sahnede bile çeşitli akrobatik hareketler yaparken gösterilir. Yerinde duramayan, sahneye dinamizm katan kişidir. Harley Quinn’in, Suicide Squad (2016) filminde daha ilk görüldüğü, tekinsizliğini ve ona yaklaşan herkesi hastanelik edebilecek tehditkarlığını yansıttığı sahnede, hapsedildiği kafesindeki alanı akrobatik hareketlerle sonuna kadar kullandığı gösterilir.
Kavga dövüş ve hırgüre muhtaç olan Amerikan popüler çizgi romanında Harley’in bir aksiyon insanı olması şaşırtıcı değildir ama zaten sürekli hareket halindeki harlequin durgun yaşamda var olamaz. Paul Dini’nin son derece eğlenceli “Siren Soiree” hikayesinde (Harley Quinn 30th Anv. 2022) Harley tekdüze geçen günlerden sıkılarak bir parti vermek ister. Ev arkadaşları Ivy ve Selina karşı çıkarlar, sessizlik ve huzuru sevdiklerini söylerler. Zaten burada birlikte yaşamalarının nedeni birbirlerine destek olup düşmanlarından saklanmaktır, parti vererek göz önüne çıkmak istemezler. Ama Harley onları bir şekilde ikna eder. Küçük bir parti olacaktır güya ama Harley nerdeyse bütün Gotham’ı çağırır. Parti sırasında kaçınılmaz olarak bir kaos yaşanır ve üç arkadaş kendilerini dışarı zor atarlar. Harley dersini almıştır ve sessizlik ve huzuru sevdiğini söylemeye başlar ama bunun geçici bir durum olduğunu onu tanıyan herkes bilmektedir.
İYİ, KÖTÜ VE TEKİNSİZ
Harley, The Suicide Squad (2021) filmindeki işkence gördüğü sahnede sanki her şeyi alaya alıyormuş gibi güler, şakalar yapar. Ama aslında acı içinde olduğunu, fiziksel acı dışında asıl olarak burada tek başına kalmanın, geride bırakılmış olmanın ağırlığı altında ezildiğini, ninni gibi söylediği “kimsecikler yok” temalı şarkısından anlarız. Kanlı bir savaş vererek oradan çıkmayı başardığında ekip arkadaşlarının onu kurtarmaya gelmiş olduklarını görünce çok etkilenir. Burada söylediği, “İsterseniz geri içeri gireyim, beni yine kurtarın” repliği yalnızca komik olsun diye değil aynı zamanda onun için çabalayanlar olduğunu görmenin sevinç dolu duygusunu doya doya yaşama isteğini yansıtmak içindir.
Bu yüzden Harley dostluklara, arkadaşlığa çok önem verir. Gençliğindeki sürekli gerginliğinden ötürü pek arkadaşı olmadığından, kendini salıverdiğinde onlarla birlikteliğinden çok mutlu olur ve bu ortamın bozulmasından ve değişimlerden hoşlanmaz. İntihar Timi’ndeki görevi sona yaklaştığında artık hapisten çıkacaktır ama hiç mutlu değildir bundan. “Taşınıyor muyuz? Ama bütün arkadaşlarım buradaki okula gidiyor” diye sitem eder. Suicide Squad filmleri ve çizgi romanlarda arkadaşlarını koruduğu, asla geride bırakmadığı, onlara yamuk yapanlara düşman kesildiği sayısız örnek vardır.
Suç işlerken bile yakalanma tehlikesine aldırmadan kaçırılmış bir çocuğa yardım etmek, Noel ve yılbaşı gecelerinde kimse yalnız kalmasın diye uğraşmak, âşıkların kavuşmasına yardım etmek ya da birilerini durduk yere sevindirmek gibi, kahramanlık eylemleri dışındaki olumlu davranışları da onun en belirgin özelliğidir. Daha da ilginci bu samimiyet dolu iyilikler, bir suçlu olduğu ilk dönemleri de kapsar. Harley, arkadaşlarının her zaman güvenebileceği, kötüler içinde iyi kalbiyle farklılaşan tek örnekti.
Bunlarla birlikte Harley bir azize de değildir elbette. Sonuçta kahramana dönüşmeden önce Gotham’ın yoldan çıkmış figürlerinden biriydi. Batman çizgi dizisinin “Holiday Knights” (1997) bölümünde Ivy ve Harley Bruce Wayne’i efsunlayıp onun kredi kartıyla gönüllerince alışveriş eder, aldıklarını da ona taşıtırlar. Fakat onu yanlışlıkla asansör boşluğuna düşmesine neden olduğunda Harley başta çok korksa da pek de aldırış etmez sonradan. Aynı şekilde Static Shock dizisinin “Hard as Nails” (2003) bölümünde Harley ve Ivy özel güçleri olan bir kızı kullandıktan sonra onu okyanusa atarlar acımasızca.
Harley’in kötülere olan hayranlığı ve onları anlama çabası, sonunda onlardan biri olmasına neden olmuştur denebilir. Bir yönü onu kötülüğe, uyumsuzluğa her zaman çağıracak gibidir. Harlequin’in folklorda şeytanın yardımcılarından olmasından dolayı Harley’in de içindeki kötülüğü saklamak, örtmek için tokmak, çekiç, sopa gibi ezip parçalayacak, görsel tahribat oluşturacak silahlar kullandığına dair bir düşünce vardır.
Bir DC Super Hero Girls macerasında (Out of the Bottle, 2017) Harley, çizgi roman ödevi için kendini “kötü” olarak çizmiştir. Harley’in kendini çizdiği resim, bilmeden sihirli bir kalemle çizildiğinden canlanır ve çizgi romanın içinden fırlar. Kötü Çizgi Harley, canlandıktan sonra kaos yaratmak için harekete geçer. Burada Harley’in çizgi roman ödevinde kendini kötü karakter olarak çizmesi küçük de olsa karanlık tarafa olan özlemini ifade eder.
ŞÖHRET TUTKUSU
Harley Quinn karakterini oluşturan önemli özelliklerden biri onun sevilme arzusunun aşırılığını belirten şöhret tutkusudur. Arkham’da çalışmak istemesi, manyak suçlular, farklı ve tuhaf olanları anlamak isteği ve onlara olan ilgi ve sevgisinin sonucu olmakla birlikte onların ününden yararlanarak yazacağı popüler psikoloji kitaplarıyla şöhret edinmektir. Artık Harley Quinn olarak tanındıktan sonra böyle bir kitap yazdığı hikayede (Batman Gotham Adventures #14, 1999) beklediği ilgiyi göremeyince büyük hayal kırıklığına uğrar ve kitabı çok sattırabilmek için dalaverelere girişir.
Başka bir köken hikayesine sahip olduğu The Batman çizgi dizisi “Two of a Kind” (2007) bölümünde Harley televizyonda bir popüler psikoloji programı sunan ve arayanlara çoğu zaman rating uğruna sorumsuzca aşk tavsiyeleri veren biridir. Davet ettiği Bruce Wayne’e hayır işlerinin reklamını yapmasına izin vermeyip programı onun özel hayatı ve aşklarıyla ilgili bir magazin şovuna çevirince Wayne stüdyoyu terk eder ve yapımcı da Harley’i kovar. Programı baştan sona izlemiş olan Joker ise Harley’i merak ederek iletişime geçer. Harley hemen Joker’i kullanmaya karar verir ve onunla ilgili yazacağı sansasyonel kitapla programını geri kazanmayı planlar.
Batman (1989) ve Batman Returns (1992) filmlerinin devamında yaşananların anlatıldığı, pek bekleneni veremeyen Batman ’89 çizgi romanlarındaki en iyi karakter olan Harley Quinn, Dr. Q sanıyla rahmetli Joker’in eski sevgililerinden biri olarak tanınır. Televizyon programlarına çıkıp Joker hakkındaki bilinmeyenleri anlatarak hem ilgi toplamaya çalışır hem de kendine ait “Kişisel Terapi” yönteminin reklamını yapar. Manyak karakterlere seyirci ilgisi büyük olduğundan, prime time’da yayınlanacak kendine ait bir psikoloji şovu hazırlıklarındadır. Gotham Knights (2022) video oyununda da medyatik bir doktordur ve reklamında kendi oynadığı psikoloji ilaçları daha doğrusu boş umutlar pazarlar.
Onun ün arayışı, tatmin edilmemiş sevilme ve onaylanma isteğiyle kendini üstün gösterme uğraşlarına yöneltir. Batwheels (2022) çizgi dizisinde Harley’in bir ödül töreninden en iyi aktris ödülünü çalıp hayali kitlelere ödülü kendisi almış gibi konuşma yaptığı sahne aşırı olmakla birlikte karakter dışı da değildir. Yarasa Kız’ı Ivy yardımıyla yakaladığı çizgi romanda bunu tek başına başarmış gibi göstermeye uğraşması, bazı batıl inançları olduğu için aşağılandığında salak biri olmadığını, Arkham’a doktor olarak girebilmek için zeki biri olunması gerektiğini anlatmaya çalışması, suçu bırakıp bir psikolog servisinde işe başvurduğunda oturup Nightwing’in ağzından kendini bol bol övdüğü bir referans mektubu yazması gibi sahneler onun bu ezik tarafını ele verir. Azıcık olsun övüldüğünde dünyalar onun olur. Ama ondan daha iyi olanları kıskansa da takdir etmeyi bildiği için bu yöndeki ezikliği onu sevme nedenine dönüşür.
BORSCHT KUŞAĞI KOMEDİSİ
20. yüzyılın başlarından en popüler olduğu 1950 ve 60’lara kadar, daha çok New York’un orta sınıf Yahudi ailelerinin tatillerini geçirmek üzere gittikleri Catskill Dağlarının eteklerindeki oteller, harlequin mirası ile birlikte Harley Quinn komedisinin temelini aldığı yerlerdir. O yıllarda ABD’deki Yahudi karşıtlığı ve nefretinden dolayı tatil için yalnızca belli bölgeleri seçmek zorunda kalan Yahudi aileler, Borscht Kuşağı adı verilen bu otelleri tercih ediyordu.
İşte bu otellerde yapılan gösterilerde, dünya çapında etkili olan bir Yahudi komedi anlayışı popülerleşmişti. Woody Allen, Mel Brooks, Jerry Lewis gibi isimler bu otellerde sahneye çıkmışlardı ve onlar gibi daha pek çok ünlü komedyenin yansıttığı komedi anlayışı stand-up komediyi bugünkü aşamasına taşıdı. Harley Quinn’in komedisi de buralarda belirlenmiş kurallara dayanır. Beklenmedik yorumlar, birden çok anlama gelen sözcük oyunları, fiziksel görünüm ve karakterle ilgili kendi kendini de hedefleyen şakalar, olayları tam tersi yaklaşımlarla betimleme ilk akla gelenlerdir. Borscht Kuşağı komedisi özellikle eleştirel bir inceleme olmaksızın kabul edilmiş sosyal normları kurcalıyordu. Bu tam da Harley’in içinde bulunduğu durumlara hafif kafası sıyrık haliyle yaptığı yorumlarda ortaya çıkar.
Onu palyaço diyerek aşağılamaya çalıştıklarında “Evet benim komik olduğumu düşünüyorlar” diyerek aşağılamayı övgüye dönüştürmesi, haklı eleştirileri beklenmedik şekilde kabullenip karşısındakinin gardını düşürmesi, olayları aktarırken sıra dışı alegoriler yaratması, “Bu şehirdekiler kafayı yemişler bunu bir doktor olarak söylüyorum çünkü ben de kafayı yedim” gibi sözlerle kendiyle de alay edebilmesi, çok sayıda düşmanla tek başına karşılaştığı durumlarda her zaman onları teslim olmaya davet etmesi, yağmuru üstlerine işeyen meleklerin çişine benzetmesi gibi daha pek çok Borscht komedisi örneği sayılabilir.
ŞAPŞALLIK
Harley’i kusursuz eylemleri için değil hataları için seversiniz. Bir Harley Quinn çizgi romanında Harley “Neden herkes yanlış giden şeylerde benim hatam olduğunu düşünüyor?” diye isyan eder ve Ivy de “Çünkü genellikle öyle oluyor” diye cevaplar.
Harlequin’de karakterin hem şaşkın hem zeki bir düzenbaz olması gibi zıt nitelikler bir aradadır. Harlequin bazen oyun içinde kaos yaratmaya yönelik bilinçli meta-teatral bir aptallık gösterisi sergiler. Bilinçli veya bilinçsiz bu tip eylemler hikayenin gelişmesi için ona yüklenmiş bir görevdir. Harley Quinn’in de bazı şapşallıkları, sakarlıklar ve başarısızlıklar barındıran eylemleri hikayede kaos oluşturmak içindir.
Örneğin bir hikayede Batman, Arkham’dan kaçmış olan Ivy’nin nerde olduğunu Harley’in boşboğazlığından öğrenir. Bir başkasında, Harley eğer çok sevdiği ceketi kaybolursa geri yollasınlar diye içine adresini iliştirmiştir ve bu yüzden Joker’le saklandıkları yer açığa çıkar, Batman’e yakalanırlar. Joker, Batman ve Harley’e bakıp “Hanginizi daha çok öldürmek istiyorum bilmiyorum” der. Süper Kahraman Kızlar dizisi “Tales from the Kryptomites” (2017) bölümünde, canlanmış ve şehri altüst etmiş olan kriptonit parçalarını yok ettiklerinde Harley hatıra olsun diye içlerinden birini kendine saklar. İlerde başlarına başka belalar açılsın diye atılan bu hikaye çengeli için tiyatrodaki harlequin gibi burada da Harley’in şapşal ve tedbirsiz yaklaşımı kullanılır.
Şapşallık özelliğinin Harley’ce başka kullanımları da vardır. Atlantis’le ilgili bir İntihar Timi görevinde Harley iç ses anlatımıyla Atlantis görevini ve bulundukları durumu özetler. Görevin aslında Atantis’i havaya uçurmak olduğu ortaya çıkınca bazı ekip arkadaşlarının karşı çıktığından, diğerlerinin ise bombayı patlatacağından bahsederken aslında bunları onları sorgulayan Atlantisliler önünde sesli söylediğini fark eder. Komik bir Harley şaşkınlığı sahnesidir ama aslında Harley’in bombanın patlatılmasını engellemek için yaptığı bilinçli bir kahramanlık ve hikayenin çetrefilleştirilmesinin şapşallık görüntüsüyle verilmesidir.
İntihar Timinin çoğunluğunun vampire dönüştüğü ve kendi ekip arkadaşlarına saldırdıkları çizgi romanda Harley, Waller ile radyo bağlantısı kurulur kurulmaz durumu rapor eder, kendisi ve Deadshot dışındakilerin vampire dönüştüğünü haber verir. Waller da ikisini kurtarmak için vampir olan üyelerin kafa bombalarını patlatır. Ama Harley ekipteki Bumerang’ın da sağlam olduğunu söylemeyi unuttuğu için o boş yere ölür. Harley Deadshot’a, “Onu unutmuşum, bu aramızda kalsın” diye geçiştirmeye çalışır. Hikayedeki bir karakterden okuyucuyu eğlendirecek şekilde kurtulma Harley’in şapşallığı sayesinde gerçekleştirilir.
AŞK
Harlequin tiyatroda genellikle efendisinin planlarını engellemek için uğraşan, aşık olduğu kızın peşinden gidip rakiplerine karşı üstün gelen, kaygısız, çevik ve zeki bir uşak rolüydü. Daha sonraları romantik kahramanın bir prototipine dönüştü. İşte bu nokta onu Harley Quinn olmaya götüren son adımlardan birini oluşturur. Harlequin, fiziksel çevikliği ve düzenbaz niteliklerinin yanı sıra aşka tutkusunu, yaramaz şeytan karakterinden alıyordu.
Suicide Squad (2016) filminde kurgu değiştirildikten sonra geriye Harley’in Joker’e olan aşkının anlamsız anlatımı kalmıştı. Birds of Prey (2020) filminde Harley Quinn’in aşkla ilgili tek bir sahnesi bile yoktu. The Suicide Squad (2021) filmindeyse tutsak düştüğü ülkenin başkanı ve halkı tarafından çok sevildiğini öğrenen Harley, onun dünyasından etkilenerek sıradışı bir aşk yaşamak üzere olduğuna inanır ama adamın asıl amaçlarını öğrenince hüsrana uğrar ve filmdeki aşk anlatımı da bu kadardır. Joker 2’deki (2024) Lee’nin Harley Quinn ile belki tek ilgisi ezik biriyle birlikte olmayı reddetmesidir o kadar ama zaten filmde yüzeysel bile olamayan bu aşkı dikkate almaya gerek yok. Yani Harley’in aşka tutkusunu yansıtan bir film henüz çekilmedi. Oysa Harley Quinn radikal aşksız düşünülemez.
Harley, bir adamın sevdiği kadın için hayatını mahvetmesinin ne kadar romantik olduğunu düşünür. Aşk yıpratıcı, tarafları zorlayan, hayatlarını alt üst eden, ne kadar güçlü ve yıkıcı olursa o kadar değer kazanan bir doğal afettir ona göre. Aşık olmak yapılacak en tehlikeli şeydir ve bu yüzden de aşktan daha heyecan verici hiçbir şey yoktur.
Sevgililer gününde Joker’le birlikte romantik bir yemek yiyebilmek için, salıverilmesine iki hafta kalmasına rağmen hapisten kaçıp şehri birbirine katmak ancak ondan beklenebilir. Düzgün normal biriyle aşk yaşaması olanaksızdır. İntihar Timi ekibinden Flag’le bir yakınlaşmaları olduğunda bile başka dünyaların insanları olduklarını söyleyerek onunla ilişkiyi düşünmez.
Harley’in Flag’e “Sen düz birisin, ilişkimiz yürümez” lafı bu serideki en Harley repliktir belki de. Çünkü Harley uç aşkların insanıdır. Bu yüzden de Harley’in Yeni 52 dönemi çizgi romanlarındaki romantik ilişkisinin dünyanın en boş, dümdüz, inanılmaz sıkıcı ve aptal bir tiple olması kabul edilemeyecek bir durumdu. Harley’in Joker’den etkilenmesi biraz da Gotham’daki en ilginç kişi olmasındandır. O toplum dışına itilenlere, manyaklara ilgi duyar, tabii buna başka tür manyaklar olan kahramanlar da dahil olabilir. Batman çizgi dizisinin “Harley’s Holiday” bölümünde Harley’in, onunla bütün gün ilgilenip bir de beğendiği elbiseyi hediye eden Batman’i uzun uzun öptüğü sahne sonradan şaşırtıcı sayıda Batman-Harley ilişki anlatısına kaynaklık etmişti. Harley sıra dışı aşkla heyecanlanır, aşkı sınırları zorlayan ilişkilerde arayarak zirveyi hedefler. Bu onun için otorite ihtiyacı ve sevgiye açlığın tatmin edileceği, kabullenilme ve onaylanmanın kesin olarak gerçekleşeceği en üst düzey yöntemdir.
Aşkı yaratmak kutsal amaçlarından biridir. İçinde bulunduğu tehlikeye aldırmadan, onu öldürmek üzere peşinde olan bir adamla eski bir FBI ajanı kadın arasında romantik ilişki kurmak için uğraşır. Harley bu planını tamamlamak üzere gerektiğinde en sadık adamını bile vurmaktan çekinmez. Ayrı kalmış aşıkları kavuşturmak gerekiyorsa işini gücünü bırakıp bu amaca yönelebilir. Aklı fikri aşktadır. Jimmy Olsen ve iş arkadaşı Donna tartışırlarken onları sakince izlemekte olan Harley, “Şimdi bir anda öpüşmeye başlasalar ne komik olurdu” deyip kıkırdar.
Harley’in, bir gün çamaşırhanedeyken ilişkilerinde sorun yaşamakta olan bir karı kocayı görüp onları kaçırdığı ve zorla çift terapisi verdiği, Deniz Camp’e ait “Dr. Quinzel’s Couples Counseling” (2023) adlı hikaye onun yaklaşımına güzel bir örnektir. Harley karı kocayı ofisine getirip bağlamıştır. Evliliklerindeki sorunları irdeleyen Harley, ikisinin arasındaki bağı güçlendirmek için onları bazı ölümcül tuzaklara bağlar, asıl düşüncelerini ve duygularını açığa çıkarmalarını sağlar. Sonra onları hapsedip uyumaya gider. Döndüğünde ise duvarların yıkıldığını ve çiftin kaçmış olduğunu görür. Güvenlik kamerası kayıtlarından ikisinin işbirliği ederek kaçmayı başardıklarını ve aşklarının tazelenmiş olduğunu izleyince çok sevinir. Ofisi yerle bir olmuştur ama onun için aşk uğruna şehirler de yıkılabilir. Harley’e en sevdiği epik sorulsa herhalde bir aşk uğruna başlayıp on yıl süren Troya savaşını konu eden İlyada’yı söylerdi.
EĞLENCE
Suicide Squad: Hell To Pay (2018) filminde herkes enselerine bomba yerleştirilme esnasında acı ve öfke içindeyken Harley güler. Göreve karavanla gidecekleri söylenince yine herkesin tersine “Yaşasın uzun yol yolculuğu yapacağız!” diye sevinip araca koşar.
The Suicide Squad filminde de Harley Quinn, anı yaşayan, küçük şeylerden mutlu olan karakteriyle, bazukasını neşeyle ateşlediği, sarayda ilerlerken döşeme taşlarında sek sek oynadığı, bir sürü egzotik kuştan mucize görmüş gibi etkilendiği, işkence görürken bile şarkı söylediği bir macerada yer alır.
Oyunda önemli olan şey süreçtir, oynarken eğlenmektir. Mutlaka kazanmalıyım hırsı ile dolu olduğunuzda ise bu eğlenceden pek eser kalmaz artık, olumsuz duygularla yüklenmiş bir bünye içinde ölüm kalım savaşı vermektesinizdir ve buna oyun denmez. Kaybettiğinizde bile süreçteki eğlence size yetmeli ve oyundan tatminkar ayrılmış olmanız gerekir. Harley bunu iyi kavramış bir karakter olarak eylemlerini oyuna çevirir, yenilgi ve yakalanma aşamasını bile keyifli hale getirerek yaşar.
Bir macerada Batman, Harley ile dövüş halindedir ama onu bir türlü yakalayamaz, Harley tüm jimnastik yeteneklerini kullanır ve bunun yanında sevimliliği, şakaları, neşesi, oyunbazlığı ve kurnazlığıyla harlequin kökenlerinin hakkını verir. Batman ondan Joker’in yerini öğrenmeye çalışır ama Harley yakalamaç oyununa devam eder, ona istediği yanıtı vermeden önce eğlenmek ve eğlendirmek zorundadır.
Bir DC Super Hero Girls (2019) bölümünde Harley bir gece Katana’nın kılıcını çalıp kaçar. Katana kılıcını geri almak için peşinden koşturup dururken Harley oldukça eğlenir ve onun çabalarını hep boşa çıkarır. En sonda lunaparkta çekişirlerken Harley bir lunapark tokmağı görünce onu çok beğenir ve kılıca ilgisini yitirerek onu Katana’ya geri verip gider. Bir grup ninja ile atari salonunda dövüştüğü “Ninjas at the Arcade” (2022) hikayesinde Harley onları ortama uygun şekilde, bir oyundaymış gibi bir bir avlarken tüm dövüş sahnesini kendine göre dönüştürür.
Harley ve Ivy’nin Arkham’dan kaçıp dışarıda özgür bir gece geçirdikleri hikaye (The Batman Strikes, 2008) Harley’in eğlence üzerine kurulu hayat görüşünü en iyi aktaranlardan biridir. Harley sabaha kadar eğlenme, tatlılar çörekler yeme derdindeyken Ivy bu planı küçük görür, gidip çevreyi kirleten bir şirketi patlatmaları gerektiğini anlatır. Ama Harley sıkılır bunlardan. O, anın tadını çıkarmak isteyen muhteşem biridir çünkü, “Hücrende sefil haldeydin, biraz hava al diye seni de çıkardım, birkaç saate polisler ya da Batman zaten peşimize düşecek, hapisten kaçmış iki arkadaşız, bırak da bir geceliğine dünyayı başkası düşünsün” der. Tam o sırada Batman bulur onları. Dövüşüp kaçarlar ve şehre akarlar. Pastane basar, Ivy’nin gönlü olsun diye çevreyi kirleten kimyasal firması kamyonuna molotof atarlar, bir çiçekçiyi talan ederler, sinemayı soyup kötü filmler gösterdikleri için görevliyi azarlarlar. Lüks bir restoranı kendileri için kapatır, güzelce yiyip içerler. Gelişigüzel ve görünürde amaçsız suç işledikleri için ne Komiser Gordon ne Batman onların neyin peşinde olduklarını bir türlü anlayamaz. Oysa bulmaya çalıştıkları şey sadece eğlencedir.
Lego DC Super Hero Girls: Super-Villain High (2018) filminde Lena Luthor okula gelip müdür kılığına bürünerek sabotajlar yapar. Suçu bazı öğrencilere attığı kötülükler yaparak onları düşmanlaştırır. Çeşitli maceralardan sonra Lena’nın kimliği ifşa olduğunda Harley’in zaten başından beri bunu anladığı ama onunla mücadele ederkenki maceraları eğlenceli olacağı için ses etmediği ortaya çıkar.
Sıkıcı anlar ve durumları katlanılmaz bulur; kötülerin bir araya gelip suç planları yaptığı sıkıcı bir toplantıda konuşmacıyı dinlemek yerine Ivy’ye tüftüf ile bir şeyler fırlatıp rahatsız ederek yaramaz öğrenciler gibi kendine eğlence yaratır. Bu anların daha etkili olmasını sağlayan ise eğlenceyi kolayca oluşturabilen canlı, deli dolu, keskin ve coşkulu doğasının onun incinmiş, üzgün tarafına bir tepki olmasıdır. O eğlenirken gözyaşlarını içine akıtan palyaçodur. Dünyada bir sürü şeyin olup bittiğini, her şeyin tekinsiz ve korkutucu olabildiğini, kaderin her an her şeyi değiştirebileceğini bilir. Tüm bunlara katlanmak, sürekli pozitif olmaya çalışmak ve kötü şeyleri görmezden gelmekle olanaklıdır.
Eğlenmek aslında her insan için bir direnişin ifadesidir. Yaşamın o eğlenceyi engellemeye çalışan binbir çeşit zorlu koşullarına, ölüm bilgisine karşıdır bu direniş. Harley için direnişin olanaksız olduğu bir durum dünyanın sonu demektir.
Harley Quinn 30. Yıl özel sayısındaki devamlılık dışı “The Last Harley Story” hikayesinde Waller, Bill Gates hepimize çip takacak komplo teorisindeki gibi, elektronik cihazlar yoluyla dünyadaki herkesin bünyesine küçük bombalar yerleştirmiştir ve insanlar kötülük edecek, suç işleyecek olursa bir elektrik çarpılması yaşarlar. Böylece dünyadaki herkes zorunlu iyi ve nazik kimseler haline gelmiştir. Ama bu renksiz ve sığ bir dünyaya neden olur. Harley buna katlanamaz, Waller’ı dinlemeyip ona ve özgürlüğünü satan diğer sözde kahramanlara saldırır. Waller onu öldürecek düğmeye basmadan önce “Ne olurdu sanki beni dinlesen?” der. Harley de “Ama o zaman hiç eğlenceli olmazdı ki” diyerek son nefesini direnerek verir.
ÖZGÜRLÜK
The Suicide Squad filminde Harley’in işkence gördüğü hücreden kaçış sahnesi onun kelepçelerden kurtulma becerisinin görkemli bir anlatımıydı. Harley Quinn özgürlük demektir ve karakteri, hapiste tutulamaması ve kelepçelerden kolayca kurtulup durmasıyla görselleşir.
Canı istediği zaman Arkham’dan kaçıp sonra sabaha karşı eve döner gibi hücresine geri döndüğü pek çok hikayesi vardır. Batman çizgi dizisinin “Harlequinade” (1994) bölümünde Batman onu kelepçeleyip arabasına alır. Onu bir olay yerine götürürken sohbet sırasında Harley kelepçesinden kurtuluverir ve hiçbir şey olmamış gibi konuşmaya devam eder. Batman onu bir daha kelepçelemeye çalışmaz bile. Daha buna benzer bir sürü kelepçeden kurtulma anları onun becerikliliğini göstermekle birlikte daha çok özgürlük tutkusunu anlatır ve her zaman sevimli bir sahne oluşturur.
Süper güçlülere, canavarlara, devlere gözünü karartıp saldırma cesaretinin altında bir tür delilik olarak görülebilecek olan yaşamı oyunlaştırma ve böylece gerçek özgürlük için korkutucu olanı oyunla etkisiz kılma vardır.
Harley tüm bu özelliklerinden uzak biri olarak da yaşayabilirdi. Jimnastikte ısrar ederek yoğun antrenmanlarla geçen ve sportif başarılarla dolu bir yaşam sürebilirdi. Gotham Eyalet Üniversitesi’nden Psikoloji ve Nörolojik Bozukluklar alanında doktorasını alarak mezun olmuştu. Jimnastik olmazsa bu kez belli düzeyde saygın bir psikiyatr olarak sakin bir hayatı olabilirdi. Fakat o asıl arzularına ulaşmaya yani özgürleşmeye cesaret ederek tüm bunları elinin tersiyle itmişti.
Kendini tanıma, yaşamını ve çevresindeki konumunu anlama çabası sırasında darbeler almış, kötü ilişkiler ve travmalar yaşamış, bir yandan çılgınca bir yandan zorluklarla geçen yaşamın yorgunluğunu sırtlamış biridir Harley. Süregiden sorunlu yaşama ayak uydurmaya, gülümsemeye, kendini eğlendirmeye, meşgul olmaya, iletişimde kalmaya, algılarını korumaya, aşka ulaşmaya çalışır. Herkesin ölüme doğru ilerleyen dolambaçlarda düşe kalka yürüdüğü insanlık dramı içinde bir harlequin’den de başka bir şey beklenemez.
Harley Quinn genel modalara ve yönlendirmelere çomak sokan bir karakter olarak yaratıldı ve çok sevildi. Onun sihirli ve biraz da şeytani enerjisi daha kağıt üzerindeyken etrafa taşar. 90’larda Harley içeren bir bölüm yazıldığı zaman Batman çizgi filminin yönetmenleri o senaryoyu çekebilmek için birbirleriyle yarışa tutuşuyorlardı (Kevin Altieri, Batman TAS podcast, 2023). Harley ile aynı sahneye konan kahramanlar onun oluşturduğu atmosfere, auraya uymak zorundadırlar. Harley’in bükülemez karakteri, daha güçlü olup onu ezmeye kalkanları ya yıldırıp kaçırır ya da ebediyen kendi etkisine sokar.
Yaramazlık yapacağı da tutsa, iyilik peşinde de koşsa, başarılı da olsa hüsrana da uğrasa onun hayatla baş etmesini izlemenin, tepkilerinin eşsizliğiyle eğlenmenin, harlequin’in gölgesini takip etmenin zevki bambaşkadır. Harley Quinn, içine nasıl bu kadar çok şey sığdığını anlamadığınız, hepsi birbirinden parlak ve çekici ambalajlı şeylerle dolu bir hediye kutusu gibidir. İçinden çıkarıp baktıklarınızın çokluğu ve birbirinden farklılığı sizi cezbeder. Bu güzel ambalajların içindekileri keşfetmek için can atarsınız, bazıları hayal ettiğinizden de güzel, bazıları ise beklediğiniz gibi çıkmayan şeylerdir ama bu hediyenin sürprizlerine iyi de olsa kötü de olsa asla doyamazsınız.
ÖNCEKİ BÖLÜMLER: 1) Commedia dell’arte’den Sinemaya: Harley Quinn
2) Harley Quinn Çılgın Aşkın Dehlizlerinde
3) Harley Quinn ile Toksik İlişki Dersleri
4) Kahraman Projesi Olarak Harley Quinn
5) Harley Quinn’i Kim Öldürdü?
6) Bir Harley Quinn Aşkı: Harlivy