Akıllardan Çıkmayan En İyi 10 Yerli Film Müziği

Yeşilçam döneminin yetersizlikleri konusunda bir liste yapılsa bu listeye girecek başlıklardan birisi de hiç kuşkusuz film müziği. Yıllarca “derleme” denen yöntem(!) ile yabancı filmlerden “ödünç alınan” müzikler kullanılmış.

Bu yöntemi seri üretim yapan düşük bütçeli film yönetmenleri bol bol kullansa da sinemamızın usta yönetmenlerinin filmleri de onlardan aşağı kalmamış. Bazen bir yabancı filmdeki müzik, orijinalinden değil filmdeki ses bandından aynen aktarılarak kullanılmıştır. Öyle ki oradaki edit dolayısıyla kesilen müzik aynı formu, aynı uzunluğu ile filmlerimize geçmiş. Pek çok efsane yabancı filmin müziği Yeşilçam filmlerinin “anonim müzik stoğu” haline gelmiş. Telif hakları denen kıskanç ve tekelci zımbırtıyı hiç sevmem ama özellikle sinemamızın Yeşilçam döneminde telif haklarını koruyup ihlalleri kovuşturacak mekanizmalar işler durumda olmadığı için özgün film müziği konusu bizdeki gelişimini oldukça geç tamamlamış. Derleme yöntemine rağmen bazen popüler müziklerin rüzgarından faydalanmak bazen de filmi kullanarak müzikleri meşhur etmek için müzik kullanıldığı olmuş. Her şeye rağmen filmlerimizde özgün ve özenli film müziklerine önem verenler sayesinde unutulmaz film müzikleri de ortaya çıkmış.

İşte bu listede sinemamızın en güzel 10 film müziğini listelemeye çalıştım. Listede hem Yeşilçam devresinden hem de Yeşilçam sonrası devreden müziklere yer verdim. Listenin “En Güzel Filmlerin Müzikleri” haline gelmemesine dikkat ettim, seçimlerimi sadece müziklere bakarak yaptım. Listenin çoğunluğunu kişisel seçimlerime, küçük bir kısmını da -çıkışta dayak yememek için- genel beğeniye dayanarak oluşturdum. “Falan filmin müziği çok güzeldi, bu listede niye yok?” diyenler: Haklısınız! Ama sayı sınırlı olduğu için listedekilere eş değerde pek çok parça liste dışı kaldı ama bu onların daha kötü olduğu anlamına gelmiyor.

[divider style=”solid” top=”20″ bottom=”20″]

1. Canım Kardeşim (Ertem Eğilmez, 1973) / Cahit Oben

Yapımcı olarak başladığı sinema kariyerine yönetmene para vermemek için yönetmen olarak devam eden Ertem Eğilmez 60’lı yılların sonuna doğru sinema diline hakim, usta bir sinemacı olma yolunda adımlar atmaya başlar. 70’li yılların başında melodram formülünün işlemediğinin farkında olan Eğilmez yeni arayışlara girişir ve kendini “aşk filmlerinin unutulmaz yönetmeni” noktasından popüler toplumsal güldürülerin efsane yönetmeni noktasına taşır. Bu arayışlar içinde hem sinema tekniği hem senaryosu hem de film müzikleri açısından bambaşka bir yerde duran unutulmaz Canım Kardeşim, Eğilmez’in başyapıtı olur. Bir film müziği, filmin bütün öyküsünü ve hüznünü taşıyabilir mi? Taşır. Cahit Oben’in muhteşem müziği hem filmin müziği, hem de filmin kendisidir!

[divider style=”solid” top=”20″ bottom=”20″]

2. Tabutta Rövaşata (Derviş Zaim, 1996) / Yansımalar – Bab-ı Esrar

Derviş Zaim’in yazdığı ve yönettiği Tabutta Rövaşata, düşük bütçesine rağmen Yeşilçam sonrası sinemamızın ürettiği en muhteşem filmlerden biridir. Ahmet Uğurlu’nun başarılı oyunculuğunun, unutulmaz sahnelerin yanında müziği ile de akıllarda kalır. Baba Zula’nın müziklerinin yanında bir müzik daha vardır ki filmin alamet-i farikası olup çıkar: Yansımalar’ın Bab-ı Esrar’ı.

[divider style=”solid” top=”20″ bottom=”20″]

3. Yılanı Öldürseler (Türkan Şoray, 1981) / Zülfü Livaneli – Gözlerin

Türkan Şoray’ın yönettiği ve Yaşar Kemal’in aynı adlı eserinden sinemaya uyarlanan ve senaryosunu Türkan Şoray, Işıl Özgentürk ve Yaşar Kemal’in birlikte yazdığı Yılanı Öldürseler’in müziği belki de Zülfü Livaneli’nin yazdığı en etkileyici film müziğidir. Enstrümantal olan “Gözlerin”in 1983 tarihinde yayınlanan “Ada” albümünde sözlü bir düzenlemesi de vardır ki pek nefistir.

[divider style=”solid” top=”20″ bottom=”20″]

4. Gönül Yarası (Yavuz Turgul, 2005) / Aynur Doğan – Dar Hejiroke

Ertem Eğilmez ekolünden yetişen bir yönetmen olan Yavuz Turgul, özenli senaryoları ve oyuncu seçimi ile “Eski Türkiye”(!)nin güzelliklerine ve güzel insanlarına ağıt yakan kendine has bir yönetmendir. Turgul’u başarılı yapan bir başka şey ise filmlerindeki müziklerdir. Genellikle canlı sahne performansları şeklinde filme dahil olan bu vurucu müzikler Turgul’un tarzının alamet-i farikasıdır. Gönül Yarası filminde Dünya’nın doğum gününde gittikleri türkü barda Aynur Doğan tarafından seslendirilen “Dar Hejiroke”, dil, tür ve diğer her türlü bariyeri aşacak kadar güçlü bir müzik seçimi ve yorumdur.

[divider style=”solid” top=”20″ bottom=”20″]

5. Vesikalı Yarim (Lüfti Akad, 1968) / Teoman Alpay – Kalbimi Kıra Kıra

Lütfi Ö. Akad’ın yönettiği, Safa Önal’ın yazdığı benzersiz bir imkansız aşk hikayesidir Vesikalı Yarim. Orhan Veli’nin “Tahattur” şiiri ve Sait Faik’in “Menekşeli Vadi” adlı öykülerinden esinlenen bu tarifsiz güzellikteki filmi taçlandıran biraz da Teoman Alpay’ın bestelediği ve filmde Şükran Ay’ın seslendirdiği “Kalbimi Kıra Kıra”dır. Üzerinden pek çok “nostaji ekmeği” yenmiştir ama hep bu filmdeki yorum olmuştur geriye kalan.

[divider style=”solid” top=”20″ bottom=”20″]

6. En Büyük Şaban (Kartal Tibet, 1983) / Cahit Oben

Kartal Tibet’in yönettiği bir Charlie Chaplin-Şehir Işıkları (City Lights) yeniden çevrimi/uyarlaması olan bu filmi beğenirsiniz veya beğenmezsiniz onu bilemem ama ben “En Büyük Şaban”ı izlerken hep bir “kavuğun devredilmesi” duygusuna kapılırım. Kavuğu devralanın Kemal Sunal olduğunu düşünüp keyiflenirim. Müzikler ise Cahit Oben’in bir başka nokta atışıdır adeta.

[divider style=”solid” top=”20″ bottom=”20″]

7. Selvi Boylum Al Yazmalım (Atıf Yılmaz, 1977) / Cahit Berkay

Yeşilçam’ın en ikonik filmlerinden biri olan Selvi Boylum Al Yazmalım’ın bestecisi, Türk sinemasının Mark Knopfler’ı Cahit Berkay. “…. neydi?” şeklindeki cümlelere yapılan “….. emekti” gibi “espirili” cevapların müsebbibi olan bu filmin müziği de unutulmazlar arasındadır.

[divider style=”solid” top=”20″ bottom=”20″]

8. Otobüs Yolcuları (Ertem Göreç, 1961) / Yalçın Tura

Ertem Göreç’in 27 Mayıs sonrasındaki göreceli ve geçici özgürlük ortamında çektiği başarılı politik filmlerden biridir Otobüs Yolcuları.  Senaryosu Vedat Türkali tarafından yazılan film Ayhan Işık ve Türkan Şoray’ın yanı sıra Atıf Kaptan, Suphi Kaner, Suna Pekuysal, Senih Orkan, Salih Tozan ve Ahmet Tarık Tekçe gibi bir sürü dev oyuncuyu da barındırır. Dahası taş ocağındaki halk ozanını seslendiren kişi Ruhi Su’dan başkası değildir. Filmin Yalçın Tura tarafından bestelenen açılış müziği çoğunlukla (ç)alıntı müzikler ile çalışan Yeşilçam için nadir görülebilecek çalışmalardan biridir. (Videonun bilgi kısmında yazanlara takılmayın, tamamen yanlıştır, farklı bir filmin bilgileridir.)

https://youtu.be/cadQKrKu528

[divider style=”solid” top=”20″ bottom=”20″]

9. Hababam Sınıfı (Ertem Eğilmez, 1974) / Melih Kibar

Rıfat Ilgaz’a acı bir ironi ile “Sınıfın ozanıyım mimli / Hababam Sınıfının yazarıyım ünlü” dedirten kitaptır ya “Hababam Sınıfı”, filmi onu da geride bırakmıştır popülerlikte. Eğilmez’in 72-73 sonrası çekilen her filminde olduğu gibi bu filme de imza olacak bir müzik lazımdır ve Melih Kibar en iyisini yapar! Neşeli ve güzel olduğu kadar çalınış hızına göre değişen ruh hali ile de ilginç bir müziktir.

[divider style=”solid” top=”20″ bottom=”20″]

10. Eşkıya (Yavuz Turgul, 1996) / Erkan Oğur – Fırat Türküsü

Daha önce Yavuz Turgul filmlerindeki başarılı müzik seçimlerinden bahsetmiştik. Burada olay bir adım daha ileri gidiyor. İzzet Altınmeşe tarafından derlenen anonim bir türkü olan “Fırat Türküsü”, Eşkıya filminin gösterime girmesi ile birlikte Erkan Oğur’un yorumu ile adeta sansasyonel bir hit parçaya dönüşüyor. Kişisel favorim olmasa da bu denli sevilen bir film müziğinin bu listede olması elzemdir diye düşündüm.