Taşranın sinemasında eksik olan Mizaha sahip: Sivas

26 Ağustos 2014

Sivas’la Venedik Film Festivali’nde yarışacak olan Kaan Müjdeci tam anlamıyla bizi düşündürdü ve mutlu etti. Sivas tipik anlamda bir erkek filmi, erkek dünyasında geçen ama kadına fazlaca bulaşmayan (ama bulaşacağına dair izleri de ortaya saçan) filmde Müjdeci bu kez erkeklerin karşısına hayvanları çıkarmış. Derdini o kadar doğru ve egosuz yerden kurmuş ki, filmdeki muhtarın dediği gibi köpek dediğin dövüşür, at dediğin binilir basit algısını canlı tutmaya özen göstermiş.

Filmin ana karakteri Aslan ve Sivas’ın yolları bir şekilde kesişiyor. Çocukların vicdan duygusu bazen büyükleri yerle bir edecek kadar yok olur, özellikle de kendinden güçsüzler konusunda. Yani çocuklar büyüklerden aldıkları ‘hayvanın işlevi’ algısını kendi küçük atmosferinde fazlaca sorgulamadan yerine getirir. Aslan bu konuda vicdanıyla erkek algısı arasında bir yerlerde dolanıyor. Sınıftaki Ayşe’den duygusal olarak yüz bulamayan Aslan tesadüfen bulduğu Sivas üzerinden biraz büyükçe, iddialı ama kendi dünyasına yaraşır bir ifade biçimine bürünüyor. Aslan onun erkekler dünyasının acımasız sıradanlığına geçisini engelleyen bir vicdan algısı oluşturuyor ama sürekli sallantıda bir algı bu. Onu arkadaş olarak koruyup kollamakla dövüştürüp genelin içindeki yerini bulmak konusunda sürekli bocalıyor ta kii son kareye kadar. Belki o kadar belli olmuyor ama bana göre son kare Aslan’ın yeni konumunu belirliyor. Sivas onun her zaman sallantıda olan ilişkilerinde arkadaşı olmaktan uzaklaşıyor. Onun için dövüştürülecek bir meta haline dönüşüyor. Anadolulu bir çocuğun büyüme hali de bu şekilde halkaya eklemlenmiş oluyor.

Evet Sivas kangal köpekleri üzerine bir film. İsmiyle farklı algılar yaratıyor ilk başta. Sivas katliamına ilişkin olacağını düşündürtüyor. Ama ortaya bir köpekle bir çocuğun dostluğunu anlatmaya aday bir film çıkıyor. Bu bildiğimiz her iki tarafı da tatmin eden bir dostluk değil aslında. İki taraf da farkında bugüne kadar oluşturulmuş algılara yenik düşeceklerinin. Aslan evin eski, kocamış ve işe yaramayan atını bozkıra salarken de aynı ruh halinde. Hayvanın özündeki özgürlük duygusuyla onu avucunda dost ya da ‘hayvan’ olarak tutma karışıklığının da. Öğretilerin ve onları çocuk olarak yüreğinin bir köşesinde tutabilmenin zorluğunun da.

Sivas002

Aslan duygularını doğrudan yaşayan bir çocuk. Her şeye okkalı bir biçimde savurduğu küfür bazen izlerken bünyelerde doz aşımı yaratsa da ‘erkek’ dünyasının başka bir ifade biçimi olduğunu da sızdırıyor aradan. Her şey raconuna uygun olmalı, hatta bu anlamda annesinin göğüslerine çaktırmadan hafif mahçup ve hınzır bir şekilde de bakmalı. Aslında öyküyü çok dağıtmamış Müjdeci.

Filmin gideceği noktayı fazla sapmadan kurmuş. O yüzden izleyenlerin bazıları bu açık hedeften rahatsız olmuş olabilir, bir çocuğun dünyasına sıkışıp kalmış olmaktan. Zaten filmin duygusu da bu sıkışıp kalmış karmaşanın sorgusu peşinde.

Ayşe’yle Aslan’ın tezek yığınları üzerinde yaptıkları konuşma, çocuklar dünyasındaki sıradışı arkadaşlık, Aslan’ın abisiyle yaşadığı patlama anı, Sivas başka bir köpekle dövüşürken Aslan’ın içindeki yarılma gerçekçi bakışlar içeriyor diyebiliriz. Taşra sinemasında kişisel dertlerin dışında toplumsal sorunlar arayan, bulan ve bunu doğru bir biçimde anlatan bir film Sivas. Köpek dövüşü çok gündemimizde olmayabilir, yönetmenin dediği gibi aklımıza çokça Ameros Peros filmi gelebilir ama bu daha çok büyüme filmi. Taşranın erkek olma tarafına farklı bir şekilde bakan, diyaloglarını yalın ve samimi bir biçimde kuran ve bunu karakterlerine iyi monteleyen bir film Sivas. Yani her yanından hareket, duygu, çelişki fırlıyor. Üstelik komik de. Aslan’ın okkalı küfürleriyle vücüduna yüklediği bıçkın anlam öyle güzel geçti ki bize bazı yerlerde kahkayı salıverdik. Yani bozkırın ya da taşranın sinemasında eksik kalan mizaha burada doyduk diyebilirim.

Aslan’ı oynayan Doğan İzci kara ve arada sırada dalan gözleriyle çok iyiydi, naifti. Müjdeci arada sırada uzandığı ve iyi gözlem yaptığı topraklara ilişkin iyi bir öykü çıkartmış karşımıza. Basın toplantısındaki rahat, dobra ve herkesin algısına uzanacak şekilde verdiği yanıtlarla hepimizin takdirini topladı. ‘Aslında öyle değil, ben bunu yapmak istemiştim’ demedi, herkesin kafasındakinin karşılığı olduğunu hissettirdi. Filmi önceden izlememizde bir artıydı. Neşet Ertaş’a yapılan adama da çok yerli yerinde. Bozkır her şeyi açıklıyor. Filmde bozkır gibi her şeyi açık, olabildiğince net ortaya koyuyor.

Filmin fragmanını izlemek için afişe tıklayın!

Sivas001

blank

Banu Bozdemir

İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Gazetecilik Bölümü mezunu... Sinema yazarlığına Klaket dergisiyle adım attı, Milliyet Sanat muhabirliği yaptı. Skytürk TV’de sinema, sanat ve "Sevgilim İstanbul" programlarında yapımcı, sunucu ve yönetmenlik yaptı. TRT için Bakış isimli bir kısa film çekti. Yayınlanmış yirminin üzerinde çocuk kitabı var. Halen cinedergi.com’un editörü, beyazperde.com ve Öteki Sinema yazarı.

Bir yanıt yazın

Your email address will not be published.

blank

Öteki'den Haber Al

Buna da Bir Bak!

blank

Bilmemek (2019): İktidar İlişkilerini Reddetmek Mümkün mü?

Bilmemek (2019), bilmenin önemi üzerine izleyicisini düşündürürken, bunun sınırı üzerine
blank

The Killbillies (2002)

The Killbillies, adından anlaşılacağı üzere, öldürme içgüdüleri yüksek taşralıları anlatan