[REC] (2007)

Aslında bu filmi seyredeli neredeyse bir yıl oldu. Üstelik beğenmiştim de… Ama ülkemizde vizyon bulma şansından pek umutlu olmadığımdan olsa gerek, bir ara yazarım deyip unuttuğum küçük bir başyapıt [REC]

İspanyol sinemasını çok seviyorum ve hatta latin yönetmenlerin Hollywood işlerine de bayılıyorum. Son bir kaç yıl içinde seyrettiğim ‘El Espinazo del Diablo’, ‘El Labirento del Fauno’, ‘El Orfanato‘ gibi işlerin hepsine bayıldım. Sentetik Hollywood yapımlarında olmayan bir sefkati ve duygu ile şiddetlenen saf korku ve şiddeti bulmak mümkündü bu filmlerde… Daha gerçek ama daha doğaüstü öykülerin anlatıldığı, ergen gençlerin sevişirken ölmelerinin dışında da bir fantastik duygusunun  olduğunu hatırlatan, zeki senaryoları ve sakin anlatımları ile seyirciyi çeken, bu anlamda Uzakdoğu filmlerinden dahi fersah fersah üstün yapımlardı çoğu… Bir Asya topluluğu olduğumuzdan mütevellit ,kesme biçme filmlerinden değil de supernatural denen doğaüstü korkulardan daha çok etkilendiğimiz de bir gerçek.

[REC], aslında Afrika kökenli bir mit olan Voodo öykülerinin korkunç yaratıkları ‘Zombi’ler üzerine yapılmış bir film… ‘zombi’ teması onlarca yıl, Pulp fiction denen ucuz Amerikan çizgi romanlarında kökenine uygun bir şekilde okuyucu ile buluştu. Bu tür öykülerin yer aldığı 1980’ler boyunca yayınlanmış ‘Süper Korku’ adında Alfa yayınlarından çıkmış yerli bir çizgi roman serisi de bulunmaktadır. Bu dönemde ‘zombi’ temasının meraklı ama çok da popüler bir konu olmadığını söylemek mümkün… Ne kadar cılkı çıkarılırsa çıkarılsın asla bir ‘Vampir’ ya da ‘Kurt Adam’ motifi kadar güçlü değildi.  1968 yılında herşeyi değiştiren ve Sinema’da Zombi’nin yükselişini başlatan, sonradan bir üçlemeye dönüşecek George A. Romero filmi geldi: ‘ Night of the Living Dead’

Daha ilk filmle türün çizgileri çekildi ve uzun süre kimse bu formülü değiştirmeye kalkmadı. Tür 80’lerde bir Amerikan korku komedi teması olarak karşımıza çıktı ama asıl etkisini  ucuzcu İtalyanların elinden sağladı.  İtalyan yönetmenler  şablona dokunulmadan Zombi’yi pek sevdikleri bir ‘gore’ malzemesi haline getirdi. Özellikle Lucio Fulci’nin filmleri, Zombi’yi klostrofobik sıkıştırılmışlık duygusundan çıkarıp bir açık hava fantastiği haline soktu. (Bu filmlerden birinde bir zombi’yi köpekbalığı ile dövüşürken görebilirsiniz)

Zombi VS. Shark

Zombi teması yıllar sonra devrimci genç İngiliz yönetmen Danny Boyle’ın ellerinde yeniden hayat buldu ve formülü gerçek anlamda değiştiren ilk film geldi: ‘28 Days after‘ artık zombiler ağır aksak hareket eden aptal beyinsizler değildi ve onlardan kaçmak istiyorsanız gerçekten güçlü bir çift bacağa ihtiyacınız vardı!  Bu sayede zombi yeniden özellikle genç indy yönetmenler tarafından filme çekilen popüler bir korku ikonu haline geldi. Ama artık adı Zombi olarak netleştirlmiyor daha ziyade bir kuduz vakası olarak işleniyordu.  Hatta türün babası George A Romero bile başarısız dahi olsa türe geri dönüş yaparak ‘land of the Dead’ ve ‘Diary of the Dead’ filmlerini çekti.

Açıkcası Danny boyle’in ’28 …. After’ filmlerinden sonra sıkı bir ‘kudurmuş insan’ filmi izlemek nasip olmamıştı. Taa’ki ‘zombi’ figürünü, ‘Blair Cadısı’ konsepti içinde sunan [REC]’e kadar…

Film izlemekten ziyade bir deneyim yaşatmak iddiasında bulunan ve biraz da bütçesizlik bahanesi ile el kamerası ile çekilmiş olan ‘Blair Cadısı’ bazılarının “kimse bunu sinemada seyretmez, hatta videosunu bile kiralamaz” öngörüsünü yıkarak büyük bir gişe başarısı elde etti ve modern bir korku klasiği olarak listelerde ki yerini aldı. arada çekilen onlarca vieo filmini saymazsak JJ Abrahams’ın ‘Cloverfield’ına kadar  sinema salonunda el kamerası ile çekilmiş bir film izlemek kısmet olmadı. Bunda steady cam’in konforuna ve suniliğine alışmış seyirci zevkinin büyük payı var elbette…

[REC]’in Blair Cadısından ayrıldığı nokta, Bir haftalık bir hikayenin sekanslarını değil 75 dk’lık gerçek zamanlı bir öyküyü anlatıyor olması…

Aslında son derece basit bir konusu var: TV muhabiri Angela ile kameramanı Pablo, itfaiyecileri konu alan bir program yaptıkları sırada gelen bir ihbar üzerine, itfaiyeyle beraber ihbarın geldiği eve giderler. Yaşlı bir kadının ev kazası geçirdiğini sandıkları olayın gerçeklerden çok uzak ve dehşet verici boyutlarda olduğunu eve vardıkları zaman öğreneceklerdir. (Beyazperde.com’a teşekkürler)

Bu derece boş beleş bir konuya sahip olması, bir sorunmuş gibi algılanabilir fakat yönetmen Jaume Balagueró’nun asıl derdi anlatımının, aktüel kamera desteği ile seyirci tarafından gerçek bir deneyim olarak algılanabilmesi ve bunu gerçekten başarmış. Filmin el kamerası ile çekilmiş filmlerden nefret edenler içinde bir tesellisi var: Bu sefer kamera ufak bir handycam değil ve Pablo adında ki kameramanımız kriz anları dışında kamerayı pek sarsmıyor!

Zombi filmlerinde genellikle kahramanlar bir binanın (ev, süper market ya da polis karakolu olabilir) içinde hapsolmuştur ve Zombiler mekana girmeye çalışmaktadır. Balagueró bu sıkışmışlık duygusunu bir adım daha ileriye götürüyor ve Zombilerle insanları aynı binanın içinde hapsetmeyi başarıyor!

Filmin antipatik kahramanı muhabir Angela, aslında yükselmek isteyen açgözlü bir program yapımcısı (ama çok seksi!) ve film boyunca eline geçen her fırsatta bu hırsını belli ediyor. Asıl sürpriz ise kameraman Paulo’da… Paulo başlarda sesi bile duyulmayan bir araç iken, yüzünü görmememize rağmen filmin önemli  ve fedakar kahramanlarından biri haline geliyor.

Film  hiçbir set kurulmadan gerçek mekanlarda çekilmiş ayrıca büyük ölçüde doğaçlamadan yararlananan filmde çoğu oyuncunun reaksiyonu gerçek! Mesela İtfaiye erlerinden birinin apartman boşluğundan düştüğü sahnenin hiçbir ön hazırlığı ve oyunculara ne olacağıyla ilgili verilmiş bir bilgisi yok ve o anda oyuncuların yüzünde gördüğünüz şaşkınlık ve korku da bu yüzden gerçek…

Tabi kadı kızında bulunabilecek türden kusurlar bu filmde de mevcut,  Örneğin; Angela ve Pablo’nun itfaiye arabasına bindikleri sahnede, Pablo arabaya Angela’dan sonra ve aynı taraftan (Sol) binmesine rağmen bir sonraki sekansda onu sağ taraftan çekim yapraken görüyoruz.

Uzun lafın kısası; film güzel… Boş beleş Hollywood çerezlerine harcayacağınız bilet parasını bu filme yatırın ve hatta yanınızda yeni kız arkadaşınızı da götürün (Mutlaka karşılığını alacaksınız)

Yazımın son kısmı filmin gösterilme süreci ile ilgili olacak: Bu film ülkemizde oldukca geç gösterime girdi. Bunun sebebi bizim film getiricilerimizin bütçesizliğe rağmen yaratıcılığa ve dolayısi ile [REC]’e inanmamış olması… Ne zaman’ki film festivallerde adından söz ettrdi ve Amerikalılar ‘Quarantine’ adı ile Hollywood versiyonunu çekeceklerini açıkladılar (Bi şeye de bulaşmayın be kardeşim!) film kıymete bindi.  Gerçi SineTR sitesinde bir arkadaş bu remake için şu satırları yazmış, bunu da dikkate alın derim.

“10 Ekim’de ABD’de yeni bir film gösterime giriyor. Adı başlıkta da belirtildiği üzere “Quarantine” yani Karantina. [Rec] filminin kurgusundan tutun karakterlerine kadar tamamı ile aynısı. [Rec]‘i izlemişseniz bu filme 1 kuruş dahi vermeye gerek yok. Değişen tek şey dil, oyuncular ve yönetmen. Fragmanını şuradan izleyebilirsiniz.“

[Rec]‘e gidin ki, bu kafalar değişsin diyeceğim ama adamların filme koydukları türkçe isim ‘Ölüm Çığlığı’…  Buyur buradan yak!

Filmlere yerli isim koymakla ilgili ciddi bir sıkıntımız olduğu gerçek! 1967 yapımı, Orijinal adı ‘Games’ olan ve katilin son 5 dk’da kadının kocası olduğunun anlaşıldığı  Curtis harrington filmi bu memlekette ‘Haris Kocanın Tuzakları’ adıyla oynamıştı! Ya Enki Bilal’in ‘immortel Ad Vitam’ının türkçe afişlerinin ‘Kadın Tuzağı’ olarak hazırlanmasına ne demeli! bu gudubet isimleri seçenleri esefle kınıyor ve zombiler kovalasın sizi! diyoruz.

Film güzel, gerçekten de korkutuyor. Eğer “ayyy ben el kamerası ile çekilmiş film seyretmem!” diyen bir arkadaşınız varsa ona bir kamera verip, kıra-çayıra film çekmeye gönderin! siz de kolanızı mısırınızı alıp, efendi efendi filminizi seyredin (ilk 30 dk’da mısırları yediniz yediniz! sonra boğazınızda kalır benden söylemesi!)

Öteki Sinema için yazan Murat Tolga Şen