Fantomas (1964)

“Fransız suç dünyasının bir numaralı imparatoru, en akla gelmeyecek suçların baş zanlısı, zevk için yasaları çiğneyen, her yerde adamları bulunan, polislerin korkulu rüyası Fantoma. Peki ama kimdir bu çok korkulan Fantoma?“

“Fantoma (Fantomas), Fransız yazarlar Marcel Allain ve Pierre Souvestre’nin 1911 yılında beraber yarattıkları bir karakterdir. Yazarlarımız klasik bir kahraman modeli değil süper suçlu profiline sahip anti kahraman yaratmışlardır. Öyle bir anti kahraman ki estirdiği terör sadece zevk içindir. Bitmek tükenmek bilmeyen aç gözlülüğü ve zenginlere karşı beslediği intikam duygusu çevresindekilere yaşattığı terörü günden güne büyütmektedir. Suç işlerken yaratıcılığını konuşturmak onun için en önemli noktadır. Fantoma’nın maceraları Marcel ve Pierre’in beraber yazdıkları 32, Pierre’in ölümünden sonra Marcel’in tek başına yazdığı 11 kitaptan oluşmaktadır. Ayrıca yıllar içinde  çizgi roman, sinema filmleri, son olarak TV dizisi ile maceraları devam etmiştir. Maceralar genelde Fantoma’nın burjuva sınıfından kendisine bir kurban seçmesini ve onunla uğraşmasını öte yandan müfettiş ve arkadaşlarının da Fantoma’yı yakalamaya çalışmaları üzerinedir.

Suç mahalli olarak sadece Fransa ile sınırlı kalmamış dünyanın farklı ülke ve şehirlerinde suç işlemeye devam etmiştir. Ancak öldürdüğü kişilerin yerine kılık değiştirip geçmeyi huy edindiğinden kolay kolay yakalanamamaktadır. Kılık değiştirmesi,  peşindekileri ya da kurbanlarını şaşırtmakta, planlarını istediği gibi uygulayabilmektedir. Tabi tüm bu gelişen olaylar sırasında gerçek  macerayı Fantoma’yı yakalamaya çalışan diğer  karakterler yaşamaktadır. Özellikle kendisini yakalama konusunda saplantılı olan Müfettiş Juve bu maceraların bir numaralı adamı olarak karşımıza çıkıyor.

[box type=”shadow” align=”” class=”” width=””]

Fantoma da çoğu edebiyattan sinema uyarlamasında olduğu gibi aynı eksiklikleri göstermekte. Karakterlerin derinlemesine işlenememesi problemi burada da karşımıza çıkıyor. Örneğin kitaplarında Fantoma’nın geçmişi hakkında bilgiler edinilebilirken filmlerinde böyle bir bilgiye rastlanmıyor maalesef. Diğer önemli nokta Fantoma kitaplarında  filmlerine kıyasla çok daha azılı bir suçlu profili çizmekte. İşlediği suçların şekilleri, çevresindekilere karşı takındığı acımasız tavırlar filmlerinde kitaplarında olduğu kadar detaylı işlenememiş, seyircilere aktarılamamış. Biz yine de karakterlerimizi  kısaca tanıyalım:

Müfettiş Juve: Fantoma’nın azılı düşmanı. Fantoma’yı yakalamayı kendine saplantı haline getirmiş saf birisi. Maceralarında sıklıkla zor durumlara düşmekte.

Jérôme Fandor : Müfettiş Juve’nin gazeteci arkadaşı. “La Capitale” gazetesinde çalışmakta. Fantoma’yı yakalamasında Juve’ye yardımcı oluyor.

Beltham: Fantoma’nın metresi. Aynı zamanda eski kurbanlarından birisinin eşi.

Hélène: Fantoma’nın kızı. Fandor ile aşk yaşamaktadırlar. Ancak Fandor babasının azılı düşmanı olduğu için bir araya gelememektedirler.

Havard: Juve’ninFransız Polis Teşkilatındaki üstü.Bazı maceralarda Juve’yi Fantoma olmakla suçluyor.

Bouzille: Hem Fantoma’ya hem de Müfettiş Juve’ye birbirleri hakkında bilgi verip ikili oynayan bir serseri.

[/box]

Sinemada ise sessiz film döneminden günümüze kadar birçok macerası beyaz perdeye aktarılmış. Fransız film stüdyoları Pathé ve Gaumont, romanların başarısı üzerine 1 yıl içerisinde (1913-1914) 5 sessiz film çekmiş. Sesli olarak ise günümüze kadar bu 5 film haricinde 7 film daha çekilmiştir. Ayrıca hem Amerikan hem de Fransız yapımı dizileri yayınlanmış fakat bu diziler uzun soluklu olamamıştır. Çizgi romanları ise Fransa’da 1941, 1957-58,  Belçika’da 1990, 1991 ve son olarak 1995 yıllarında yayımlanmıştır (Ufak bilgi: İtalyan çizgi roman dünyasında Diabolik, Satanik, Killing ve Kriminal Fantoma’dan esinlenilerek yaratılmışlar). Ülkemizde ise  tek kanallı TRT döneminde 1964 yapımı olan filmi yayınlanmıştır. Ben açıkça itiraf edeyim Fantoma’dan korkardım. Filmi severdim ama adam mavi maskesi ile ekranda belirince korkudan ne yapacağımı şaşırırdım :) Başrollerinde Louis de Funès’in oynadığı bu seri 3 filmden oluşuyor.  Fantoma “Fantomas (1964)”, Fantoma’nın Dönüşü “Fantômas se déchaîne (1965)” ve Fantoma Scotland Yard’a Karşı “Fantômas contre Scotland Yard (1966)”. Ne yazık ki bu seri  dünyada eski Fantoma filmleri gibi ilgi görmemiş. Herhalde Türkiye ve yayınlandığı birkaç ülkede ilgi ile izlenmiştir o kadar. Garip teknolojik aletleri, uçan arabaları ve silahları ile daha çok “James Bond” serisini andırmakta. James Bond filmlerini seviyorsanız bence bu film serisini de seversiniz. Ama komedi unsurunun bazı yerlerde daha baskın olduğunu önceden belirtmeliyim. Kişisel görüşüm, Louis de Funès’in muhteşem oyunculuğunun filmleri defalarca izlenir kıldığı. Pembe Panter “The Pink Panther, 1963” serisinde Peter Sellers ne ise burada Louis de Funès o. Düştüğü zor durumlarda verdiği tepkiler sizleri gülmekten kırıp geçiriyor.  Unutmadan, Yeşilçam da Fantoma’ya beklenen ilgiyi göstermiş  “Süpermen Fantomaya Karşı” ve “Fantoma İstanbul’da Buluşalım” ile gerekli uyarlamaları yapmıştır.

Dvd olarak ülkemizde maalesef bu eğlenceli seri bulunmuyor. Kitaplarından ise 2 tanesi hariç bulmanız imkansız.  “Suç Dehası” ve “Boş Tabut” adlı maceraları Türkçe olarak yayımlanmış. Diğerlerini  ancak internette yabancı online satış sitelerinden  almanız mümkün. Almayı düşünüyorsanız aman dikkat edin Arsene Lupin ile karıştırmayın. Bazı kitap kapakları benzemekte. Arsene Lupin’de Fransız edebiyatında yer alan bir anti kahraman. Fantoma’dan önce yaratılmış, Fantoma gibi cinayetler işlememekte, sadece soygun ile yetinen birisi. Son olarak 2011 yılı içerisinde Fantoma’nın suç dünyasına yeni bir film projesi ile geri döneceği bilgisini vermek istiyorum.